De oorsprong van een mooie mengelmoes ...

Sommigen zaten er misschien al op te wachten ...
Brazilië staat bekend om zijn mooie mensen. Vooral de dames laten menig mannenhart sneller slaan. Wat wil je? De Braziliaanse bevolking zoals je die vandaag kan waarnemen, is het resultaat van jarenlange kruisbestuiving tussen mensen van diverse afkomsten.

De oorspronkelijke bevolking waren de indianen. Zij leefden naar schatting met zo'n twee miljoen, verspreid over het hele land, in kleine groepen. Maar vanaf 1500 was het uit met de pret: tijdens de kolonisatie door Portugal werden indianen massaal uitgeroeid, of ze stierven aan Europese ziektes die meegebracht waren door "die vuile Portugezen". Daardoor vormen de indianen vandaag nog slechts een miniem deel van de bevolking. En de Portugezen bleven maar toestromen in het veelbelovende land met zijn weelderige natuur ...

Wanneer de Portugezen merkten dat ze plots werkvolk te kort hadden - wat wil je: ze hadden de indianen met onvoldoende zorg behandeld en je denkt toch zeker niet dat ze het werk zelf zouden doen? - lieten ze wat slaven overkomen uit (wat had je gedacht?) Afrika. Die mengeling van Portugezen, indianen en Afrikanen levert tot op vandaag trouwens nog steeds een grote bijdrage aan de typisch Braziliaanse cultuur. Denk maar aan Candomblé rituelen, Capoeira, samba, bossa nova, enzovoort enzovoort. Allemaal mooie gevolgen van deze interessante mengelmoes.

In 1888 werd de slavernij afgeschaft en de Europeanen bleven intussen maar toestromen. Niet alleen Portugezen, maar ook massa's Nederlanders, Italianen, Spanjaarden, Duitsers en zelfs Japanners kwamen zich definitief in Brazilië vestigen. Met andere woorden ...
Ruim de helft van de bevolking heeft overwegend Europees bloed (53% blanken of brancos). Zo'n 41% is van gemengde afkomst (mamelucos of caboclos komen voort uit verbintenissen tussen blanken en indianen, mulatos zijn een mix van blank en zwart) en 5% stamt rechtstreeks af van de Afrikaanse slaven (negros). De overige 1% bestaat uit Aziaten en indianen.
Bovendien is de Braziliaanse bevolking erg jong. De afgelopen halve eeuw vond een ware bevolkingsexplosie plaats in Brazilië: de helft van de Brazilianen is jonger dan 20 jaar!

Tot zover het ontstaansverhaal van dit mooie mengelmoesvolkje. En alsof dat nog niet genoeg is, zijn Brazilianen ook heel ijdel (of dat wordt toch over hen gezegd en geschreven): twee uren per dag in het fitnesscentrum en hier en daar een beetje plastische chirurgie, dat schrikt hen helemaal niet af. (Vanzelfsprekend is dit voor de rijkere klassen weggelegd.)

Het levende bewijs van Braziliaanse schoonheid is de 20-jarige Melanie Nunes Fronckowiak. Enkele weken geleden, op 12 november 2008, won zij de internationale "Show me your Sloggi"-wedstrijd voor het mooiste achterwerk op aarde. In dit filmpje kan je zien of dat terecht is. (Over het intellectueel niveau van de juryleden zal ik maar geen uitspraken doen ...)
Aangezien het Engelstalige filmpje van Youtube verdwenen is, een nieuw filmpje ... Zo horen jullie het Braziliaanse taaltje eens.



Bronnen:
TAUBALD (H.), (Wereldreisgids) Brazilië. 1e druk, Den Haag, ANWB bv, 2008, 440 p.
BAYER (M.), (Landenreeks) Brazilië. 1e druk, Amsterdam/ Den Haag/ Brussel, KIT Publishers/ Novib/ 11.11.11, 2006, 129 p.

Beterschap voor straatkinderen na verkiezingen?

In mijn blogpost van 8 november had ik het over de verkiezingen in Rio. Hoe de huidige situatie eruit ziet voor de straatkinderen en wat de gevolgen zijn van de verkiezingen voor hen, heb ik toen echter niet vermeld. Maar ... Aangezien ik bij straatkindorganisaties ga helpen, mag ik die informatie hier natuurlijk niet zomaar voorbij laten gaan.

Dit keer laat ik een specialist aan het woord: Jan Daniels, die mijn stagebegeleider zal zijn gedurende de vijf maanden dat ik in Rio verblijf, is programmafacilitator voor het VIC (Vlaams Internationaal Centrum). Hij woont en werkt al meer dan 15 jaar in Rio. Jan begeleidt er meerdere partnerorganisaties van het VIC die zich allemaal met de straatkindproblematiek bezig houden. Bij 2 van die organisaties, AMAR en CEDECA, zal ik een handje toesteken (maar daarover vertel ik later gegarandeerd meer).

Jan schreef een artikel rond de voorbije verkiezingen waarin naar mijn mening alle essentiële informatie verwerkt zit. Ik citeer voor jullie even het meest veelzeggende stuk. Wie er nog meer over wil weten, kan het volledige artikel lezen.

"Ondertussen maakt Paes zich op voor het burgemeesterschap van Rio. De verwachting is dat een socialer beleid voorrang krijgt, betrachting die een kans maakt nu Lula een alliantie met de gouverneur van deelstaat Rio én de nieuwe burgemeester aangaat.
Vanuit de organisaties die rond Kinderrechten actief zijn, leven specifieke verwachtingen. Één hiervan is dat burgemeester Paes het expliciete geweld tegen zwerfkinderen en zwarte jongeren uit de armenwijken zal weten af te bouwen en sociale investeringen als overheidspolitiek zal omarmen. Tot op heden is de vertaling van het kortzichtige veiligheidsbeleid te Rio er een van oppakken, opsluiten, mishandelen of vermoorden van jongeren die zich al dan niet slecht gedragen. In 2007 sloeg de politie erin om 1.300 mensen standrechterlijk te executeren (nek- en rugschoten), waaronder een groot deel minderjarigen. Onder de ambigue slogan van drugbestrijding en nultolerantie wordt de in de grondwet verboden doodstraf toch massaal en willekeurig toegepast door de veiligheidstroepen van Rio. Om het repressieve schrikbeleid om te buiten naar een alternatief dat de mensenrechten en sociale vooruitgang voorop stelt, zal eerst dringend de corrupte en gewelddadige politie van Rio moeten gezuiverd en hervormd worden, een taak die gezamenlijk in onderlinge inspanning tussen de federale, deelstaat, en stedelijke regering moet aangepakt worden. Nu voor het eerst allen op één lijn beloven te werken rond dit veiligheidsthema, zijn de verwachtingen terecht hoog gespannen.."

Het volgende filmpje is een samenvatting van een documentaire die in samenwerking met AMAR gemaakt werd. (Wie ooit de volledige documentaire wil zien: ik heb ze liggen, ze duurt een 10-tal minuutjes.) Volgende keer een veel luchtiger onderwerp, beloofd ;o).

Een beetje geografie...

Om alle info die hier op je afkomt wat te kunnen kaderen, is het niet slecht om ook wat algemene informatie te kennen over het wondermooie Brazilië. Tijd dus om ons weer eventjes in de aardrijkskundeles te wanen.

Brazilië is met een oppervlakte van 8,5 miljoen km² het vijfde grootste land ter wereld (na Rusland, Canada, China en de VS) en beslaat daarmee meer dan de helft van Zuid-Amerika! Als je bedenkt dat België 30.500 km² groot is, dan is Brazilië dus 279x zo groot.
Niet minder dan 190 miljoen mensen wonen in Brazilië (in België zo'n 10,7 miljoen). Daardoor komt Brazilië ook qua inwonersaantal op de vijfde plaats in de wereld, na China, India, de VS en Indonesië.

Als je de oppervlakte van Brazilië deelt door het aantal inwoners, kom je aan een lage bevolkingsdichtheid. Maar de bevolking is zeer ongelijk over het land verdeeld: de overgrote meerderheid van de Brazilianen woont in het zuid- en noordoosten, vooral in de stedelijke gebieden aan de kust. Brazilië heeft een kustlijn van 7491 km! "De afgelopen halve eeuw veranderde Brazilië van een overwegend agrarische in een industriële- en dienstensamenleving. In 1960 woonde nog niet de helft van de bevolking in de stad. Inmiddels is dat ruim driekwart." (Bayer) Die plattelandsvlucht (op zoek naar een beter leven) resulteerde in het ontstaan van tientallen miljoenensteden in Brazilië (denk maar aan São Paulo, Rio de Janeiro en Salvador da Bahia).

Brazilië heeft de meest diverse fauna en flora van de hele wereld. Het land bevat zes grote ecosystemen: het Amazonebekken, de vochtige savannen van de Cerrado, de halfwoestijn Caatinga, de Pantanal met zijn uitbundige fauna, een brede strook Atlantisch regenwoud en de Pampa. Dankzij het rijke (maar ook bedreigde) Amazoneregenwoud vind je wel honderden Braziliaanse bijdragen in het Guiness Book of Records. 30% van alle bekende dier- en plantensoorten leeft in deze immense biotoop. Je vindt er meer dan 2000 verschillende vissoorten en het grootste aantal verschillende vogel-, bomen- en plantensoorten ter wereld.

Als federale republiek omvat Brazilië 26 deelstaten en een federaal district. Brasília is sinds 1960 de hoofdstad van het land, daarvoor (sinds 1822) was dat Rio de Janeiro. De federale regering zetelt in Brasília Distrito Federal (DF), waar de president en het Congreso Nacional (bestaande uit een Huis van Afgevaardigden en een Senaat) dankzij rechtstreekse verkiezingen terechtkomen.
In de 26 deelstaten (waaronder deelstaat Rio de Janeiro) staan gouverneurs aan het hoofd en zetelt de volksvertegenwoordiging in de Assembleia. Het laagste bestuurlijke niveau zijn de municipios, met een gekozen burgemeester (prefeito) en gemeenteraad (Câmara de Vereadores).

Deelstaat Rio de Janeiro bevindt zich aan de zuidoostkust van Brazilië en heeft een oppervlakte van bijna 44.000 km². De inwoners van deze deelstaat worden Fluminenses genoemd en de seizoenen zijn er omgekeerd dan bij ons (als je eigenlijk al van echte seizoenen kan spreken). Van januari tot april kan je er dus rekenen op een mooie 30°C, van juni tot september zitten we (ocharme) met "wintertemperaturen" rond de 25°C.

Helemaal in het zuiden van de deelstaat Rio de Janeiro vind je dan ten slotte de stad Rio de Janeiro, waar ik naartoe ga. De stad is zo'n 1250 km² groot (ter vergelijking: ongeveer 2/5 van de oppervlakte van West-Vlaanderen) en er wonen - hou je vast - ruim 6 miljoen Cariocas (zo worden de inwoners van stad Rio genoemd), inclusief voorsteden ongeveer 13 miljoen. (Wist je trouwens dat Vlaanderen met zijn 6 miljoen inwoners op 13.500 km² al één van de meest dichtbevolkte gebieden van Europa is?) Toen ik het de vorige keer over de burgemeestersverkiezingen van stad Rio had, moet je dus weten dat die niet vergelijkbaar zijn met de onze (lees: veel belangrijker, alsof wij een burgemeester voor heel Vlaanderen zouden kiezen). Probeer je dus maar eens voor te stellen in wat voor mierennest ik terecht zal komen... De stad barst dan ook bijna uit haar voegen en dat heeft natuurlijk heel wat sociale gevolgen, waarover je de komende maanden gegarandeerd nog zal horen/lezen.

(Afbeelding 1: Brazilië met Rio aan het ballonnetje; Afbeelding 2: Deelstaat Rio; Afbeelding 3: Stad Rio (ik zal in Santa Teresa verblijven))
(Cijfers uit 2007. Belangrijkste bronnen:
1. TAUBALD (H.), (Wereldreisgids) Brazilië. 1e druk, Den Haag, ANWB bv, 2008, 440 p.
2. BAYER (M.), (Landenreeks 11.11.11) Brazilië. 1e druk, Amsterdam, KIT Publishers, 2006, 129 p.
3. Wikipedia: Brazilië, Deelstaat Rio de Janeiro, Stad Rio de Janeiro)

Wat vandaag iedereen bezighoudt: politiek en crises.

Terwijl de wereld getroffen is door Obama-mania, waait sinds twee weken ook een nieuwe politieke wind in Brazilië. Zelfs de financiële crisis ging er niet onopgemerkt voorbij. Maar wat crisis is voor de ene, biedt weer opportuniteiten voor de andere. (Hoe dacht je anders dat groeilanden zoals Brazilië, India en China de voorbije jaren klommen op de economische ladder?) Twee grote Braziliaanse banken (Itau en Unibanco) grepen deze week de kans om samen te smelten tot dé grootste bank van Zuid-Amerika, die wereldwijd zelfs tot de top-20 zou horen. Volgens analisten maakt de fusie het Braziliaanse financiële systeem sterker in de huidige wereldwijde financiële crisis.

Ook de burgemeestersverkiezingen kregen de voorbije weken heel wat media-aandacht. Op 27 oktober ’08 werd bekendgemaakt dat Eduardo Paes van de PMDB (Partido do Movimento Democrático Brasileiro) de nieuwe burgemeester van Rio wordt. Hij haalde het heel nipt (50,83%) van Fernando Gabeira (49,17%) van de PV (Partido Verde). Gabeira (67), voormalig guerrillastrijder die ooit hielp bij de kidnapping van een VS-ambassadeur, lokte misschien te veel controverse uit met zijn standpunt vóór de legalisering van marihuana, abortus en het homohuwelijk. Zijn campagne draaide net zoals die van Obama rond “change”: een vermindering van de criminaliteit en armoede in de favela’s. Toch behaalde Paes (38), coalitiegenoot van president Lula, de overwinning. In Paes’ campagne lag de nadruk op zijn administratief vermogen en zijn brugfunctie tussen staat en stadsoverheid. Daarbovenop belooft hij meer geld te pompen in stadsprojecten, onderwijs en gezondheidszorg.

Opvallend is dat de PT (Partido dos Trabalhadores) van president Lula over het hele land een groot verlies geleden heeft tijdens deze verkiezingen. Ik ben benieuwd wat dit betekent voor de presidentsverkiezingen van 2010. Want Lula, de charmante incarnatie van het Braziliaanse equivalent van the American Dream, mag zichzelf na twee ambtsperiodes niet meer kandidaat stellen.

En wat de VS en Obama betreft… Deze overwinningsspeech zegt naar mijn mening genoeg. Een historisch moment en een aanrader om door te lezen of om de volle 20 minuten te bekijken. Hoewel ik de torenhoge verwachtingen heel gevaarlijk vind, krijgt de vent een verdiende kans. Met zo’n zelfzeker idealisme is Obama een heel klein beetje mijn eerste politiek idool geworden. En nu maar afwachten wat de combinatie idealisme, verstand, respect EN macht kan opleveren… Yes, we can.