Carnaval is volop aan de gang en de voorbije week leverde weer zoveel informatie op dat ik jullie pas volgende week weer op de hoogte zal brengen van het leven in Rio. De Carnavalsperiode heeft bovendien een compleet ander beeld van Rio. Maar daarover volgende week meer ... Voorbije zondag/maandag/dinsdag was Tony, a.k.a. "Groten Broerie" op bezoek in Rio. En wie kan ik daarover beter aan het woord laten dan hem zelf ... Hier een gastbericht van Groten Broerie:
Zondag 15 februari 2009:
Na mijn bezoek aan Salvador de Bahia en aan de watervallen van Foz do Iguaçu eerder deze week, zal ik vandaag zien waarvoor ik naar Brazilië gekomen ben: de kleene.
Nadat we gisteren de grens met Argentinië overgestoken zijn om de watervallen van daaruit te bekijken (backstage zoals onze gids Sonia ons vertelde), nemen we in de voormiddag nog even de tijd om ze te bekijken van de Braziliaanse kant, waar we als het ware een overzicht van het theater krijgen. Daarna vertrekken we rond 14u richting luchthaven, waar we om 16u30 onze vlucht naar Rio de Janeiro hebben.
De vlucht verloopt zoals gepland en om 18u30 landen we in Rio. Daar staat onze gids Fatima ons al op te wachten en ze brengt ons met haar eigen wagen naar het hotel. Het kan niet rap genoeg gaan, want ik heb afgesproken met Liesje om te bellen zodra ik in het hotel ben.
Rond 19u30 komen we aan in het hotel, bel ik onmiddellijk naar Liesje (nog voor ik mijn valies op de kamer heb) om te zeggen dat ik aangekomen ben en om te vragen naar waar ik een taxi moet nemen (ik was de naam van die trap 'Escadaria Selaron' al lang weer vergeten). Nadat de drager mijn valies afgeleverd heeft op de kamer, bel ik rap nog eens terug naar de kleene om te vragen of ik mijn rugzak en mijn camera moet meenemen, maar ze raadt het mij af omdat ze van plan is van ons te proberen binnen krijgen in de beroemde Sambodromo van Rio waar vanavond de school Beija-Flor hun generale repetitie houden. Zij waren kampioen van het Carnaval in Rio in 2007 en 2008.
Nadat ik nog 2 keer gebeld heb naar de kleene (één keer om nog eens de weg te vragen naar die trap en - nadat de taxichauffeur met veel aarzeling de juiste straat inreed - ook nog een keer toen ik uitgestapt was) hebben we de bus genomen naar de sambodromo. Daar aangekomen hebben we eerst een kip op een stokje en een hotdog gegeten en daarna haalde de kleene direct haar beste Portugees boven om te vragen aan de security of we binnenmochten. En inderdaad, die gast duidde onmiddellijk iemand aan om ons de sambodromo binnen te loodsen. Daar hebben we drie kwartier genoten van de stoet van Beija-Flor en daarna hebben we de bus terug genomen naar Lapa. Na nog een paar glaasjes wijn gedronken te hebben in de plaatselijke snookertent, heb ik bij de Arcos da Lapa een taxi genomen naar het hotel.
Maandag 16 februari 2009:
Maandag had ik een toeristisch programma: bezoek aan de Suikerbroodberg en aan het centrum van Rio. Nadat dit afgewerkt was, vroeg onze gids ons tijdens het eten in de Confeitaria Colombo wat we in de namiddag wilden doen. Rap ne keer gebeld naar de kleene om te weten wat haar plannen waren, maar omdat ze nog wat werk had, hebben we gevraagd dat de gids ons afzette aan Ipanema, wat ons de mogelijkheid gaf om van daar terug te wandelen naar het hotel.
Rond 16u30 belde de kleene dat ik best een taxi naar Lapa nam. Eenmaal daar aangekomen, zijn we samen iets gaan eten in Cinelandia. De kleene zei dat ik daar Feijoada moest eten. Daarna heb ik een taxi terug naar het hotel genomen.
Dinsdag 17 februari 2009:
Dinsdag hadden we om 8u30 afgesproken aan mijn hotel, waar we een taxi namen naar de Cristo Redentor op de Corcovado. Na een discussie met de taxichauffeur en 2 uren in de file, hebben we de taxichauffeur 30 Reais in zijn handen gedraaid en zijn we uitgestapt. Na een beetje Peking Express gespeeld te hebben om te proberen door de tunnel te geraken (die verboden was voor voetgangers), hebben we een andere taxi genomen naar Lapa. Daar aangekomen heeft de kleene mij getoond waar ze werkt voor CEDECA, en nadat haar collega Vera mij gewaarschuwd had dat ik mijn camera onmiddellijk opnieuw moest wegsteken nadat ik mijn foto genomen had, want dat zij vorige week haar gsm uit haar handen gesnukt was, heeft ze ons vriendelijk uitgenodigd om een kijkje te komen nemen in de kantoren van CEDECA. Daar heb ik ook kennis kunnen maken met Pablo en Rhaine. Daarna heeft de kleene mij meegenomen naar een kilorestaurant in de buurt waar ze elke dinsdag gefrituurde garnalen hebben. Toen we daar 5 minuten zaten, kwamen ook Vera, Pablo en Pedro daar eten.
Na het eten wilden we de Bondinho naar Santa Teresa nemen, maar toen we daar aankwamen bleek hij voor onbepaalde duur defect te zijn. Omdat in Brazilië niets verloopt zoals gepland, hebben we onmiddellijk beslist van te voet naar het Parque das Ruinas te gaan. Daar aangekomen hebben we eerst een pintje gedronken, daarna een blik op de omgeving geworpen vanop het uitkijkpunt en daarna een hemelse brownie met ijs en koffie ("com canela") gegeten (ik toch).
Na deze rustpauze zijn we de trap opnieuw afgedaald en hebben we de bus genomen naar São Cristóvão, waar we fruit gekocht hebben in de Horti Fruti, dat we daarna zijn gaan afgeven aan de kinderen op het project. Daarna hebben we door het park van São Cristóvão gewandeld (waar we nog een pintje gedronken hebben) naar het metrostation, om daar de metro te nemen naar Uruguaiana. Daar aangekomen hebben we een wandelingetje gemaakt door het marktje, zeesletsen gekocht voor de kleene en een crèmeke voor oes alletwee. Daarna zijn we teruggegaan naar het station van de Bondinho, waar er al een hele rij mensen zat te wachten tot hij het station binnenreed. Tegen dat wij aan de toegang tot het perron waren, zat het trammetje al vol en hingen de zijkanten al vol met Brazilianen. We namen snel een foto en waren van plan van de volgende te nemen tot de kleene hoorde dat de volgende tram maar om 20u, anderhalf uur later, zou komen. Daarop zei ze onmiddellijk: zo lang kunnen we hier niet staan wachten en bovendien zal het dan donker zijn en dan is het hier niet veilig! Ze betaalde direct voor twee. Dus had groten broerie niet veel keuze en moest hij rap zijn camera in zijn rugzak steken en zijn rugzak stevig vastmaken om daarna samen met zijn zus aan de zijkant van de Bondinho te gaan hangen. De Bondinho rijdt eerst over de Arcos da Lapa (om een indruk te krijgen van hoe hoog die is: zie link hierboven) om daarna over een slingerende kasseiweg naar Santa Teresa te rijden. Omdat de kleene zich vergist had van bocht, hebben we daar nog een stuk moeten klimmen en toen we bovenkwamen, zijn we begonnen met een pintje te drinken. Toen dat pintje uit was hebben we een kijkje genomen in de artisanale winkeltjes in de buurt waar de kleene een Bahiaantje gekocht heeft. Daarna zijn we terug gegaan naar het restaurant waar we een pintje gedronken hebben omdat ik persé Carne de Sol wou eten. De kleene heeft daar een salade met geitenkaas gegeten en daarna zijn we te voet teruggegaan naar het Solrisahuis waar we nog een koel pintje gedronken hebben en gezwommen hebben tot het tijd was om een taxi terug te nemen naar het hotel.
Bedankt kleene voor de goeie ontvangst in Rio en de (te) korte maar hoogst efficiënte manier waarop je mij een andere kijk gegeven hebt op Rio! Dit geldt trouwens ook voor Jorge en al uw medebewoners in het Solrisahuis en voor uw collega's die ik op deze korte tijd heb mogen ontmoeten bij CEDECA en AMAR.
Doe ze daar allemaal de groeten!
Groetjes,
Groten Broerie
Bedankt broerie voor het leuke (en uitgebreide) verhaal van je dagen in Rio! Ter verduidelijking voor mijn trouwe lezers: elke keer dat "we" een pintje dronken, was dat vooral broerie, aangezien iedereen weet dat ik geen bier drink :o). Ik raad het Guaravita-drinken sterk aan (het heerlijkste frisdrankje van het land).
Vooral heel jammer dat er geen Youtube-filmpje is van broerie die aan de Bondinho hing en zich dun moest maken, dat was pas lachen! Ik vond het in ieder geval een heel leuk (ook al was het kort) bezoek. Zoals het hoort bij echte Bourgondiërs, zijn we er toch in geslaagd om in 2 dagen alle Braziliaanse specialiteiten te proeven. Je hebt de groetjes terug van iedereen die je hier ontmoet hebt!
Omdat broerie in een hotel in Copacabana verbleef, wordt het toch eens tijd om ook die oude hit van Barry Manilow (wie hem nog kent uit Ally McBeal lacht zich een kriek) aan bod te laten komen ...
Over mij
zondag 22 februari 2009
zondag 15 februari 2009
Typisch Braziliaans ...
Carnaval staat voor de deur ... Het wordt steeds heter want februari, de heetste maand van het jaar, is volop aan de gang. De klok werd vannacht een uurtje teruggedraaid op "wintertijd", wat nu voor een verschil van vier uren zorgt tussen België en Rio.
Er hangt een sfeertje over de stad ... Een sfeer van feesten, drinken, flirten, dansen. De carnavalswinkels beleven topdagen en iedereen leert al volop de themaliedjes uit het hoofd die dit jaar door hun favoriete sambascholen gebracht worden.
En dat sfeertje doet pas beseffen hoe fantastisch Rio de Janeiro is: a cidade maravilhosa. Een stad van extremen. Dan zit je wel eens op de bus na te denken over die tientallen zaken die je hier ziet of beleeft op een dag, die zo typisch Braziliaans of typisch Carioca zijn:
- de "rallybussen" en "race-taxi's" waarin je volledig door elkaar geschud wordt, bijna niet durft kijken wat er gebeurt en je zeker weet dat je hier nooit met een auto zou durven rijden,
- de 1001 straatberoepen, verkopers op en rond de bus, oneindig veel kraampjes, en allemaal zwartwerk, letterlijk en figuurlijk,
- de verse sapjes van de meest uiteenlopende vruchten op bijna iedere hoek van de straat,
- Guarana, dat niet alleen een frisdrank is, maar je ook echt in alle vormen vindt: shampoo, afwasmiddel ...
- de "salgados", vettige warme tussendoortjes met bladerdeeg, kaas of kip ... die je hier op elk uur van de dag in elke straat kan kopen,
- altijd een "bom dia" wanneer je de Selarontrap op- of afgaat,
- de vele zwervers, die echt overal liggen te slapen en 's nachts de vuilniszakken van de winkels en restaurants gaan plunderen,
- het eeuwige aanschuiven aan de kassa, zowel in de supermarkt, als in de Lojas Americanas ... zelfs al zouden ze een snelkassa hebben, inkopen doen duurt hier een eeuwigheid,
- overal ventilatoren en honderden airco-bakjes aan flatgebouwen,
- het geflirt en de vuile, directe praat, gevolgd door de uitspraak dat "Braziliaanse mannen een puur hart hebben",
- alle vrouwen hebben piercings en tattoo's,
- de drukkende hitte en de uitlaatgassen die voor een beklemmend gevoel zorgen,
- de natuur, die onopvallend overal tussen de wirwar van huisen en steegjes opduikt,
- de kussende koppeltjes tegen muren, op trapjes, op brommertjes,
- agua de coco, dat je zowel vers uit de kokosnoot of uit een bekertje kan drinken en regelmatig tegenkomt op straat,
- de diverse soorten muziek die je overal hoort, en de mensen die alle teksten uit het hoofd kennen en kunnen dansen als de besten. De wervelende samba en de ophitsende baile funk, de rustige bossa nova ...,
- de ongelofelijk prachtige graffiti-kunst,
- de geur van pis en bier, die door de straten van Lapa zweeft,
- de caipirinha's en de tientallen varianten ervan,
- de "rode wijn" die wij eigenlijk sangria zouden noemen,
- de huwelijksaanzoeken die je regelmatig krijgt na 2 minuten,
- de Havaiana-slippers, die iedereen heeft en die je in talrijke kleuren en motieven kan kopen,
- de enorm hoge hakken waarop vrouwen hier hun leven riskeren op kasseien en mozaïeksteentjes,
- de kiosken en schaamteloze pornoblaadjes op iedere straathoek,
- de straatkinderen die je blijven herkennen en een praatje met je komen doen terwijl je op de bus wacht.
En zo zijn er nog honderden indrukken te vertellen ...
Maar de tijd gaat hier altijd zo snel, en over een half uurtje komt "groten broerie" aan, onderaan de Selarontrap. En aangezien hij hier slechts een heel korte tijd is, nemen we hem meteen mee naar de laatste gratis repetitie in de Sambodromo, waar met carnaval de gigantische, bekende (dure) stoet doorgaat. Nu ik het Sambadansen onder de knie begin te krijgen, zit ik al te popelen om nog eens te oefenen ...
Er hangt een sfeertje over de stad ... Een sfeer van feesten, drinken, flirten, dansen. De carnavalswinkels beleven topdagen en iedereen leert al volop de themaliedjes uit het hoofd die dit jaar door hun favoriete sambascholen gebracht worden.
En dat sfeertje doet pas beseffen hoe fantastisch Rio de Janeiro is: a cidade maravilhosa. Een stad van extremen. Dan zit je wel eens op de bus na te denken over die tientallen zaken die je hier ziet of beleeft op een dag, die zo typisch Braziliaans of typisch Carioca zijn:
- de "rallybussen" en "race-taxi's" waarin je volledig door elkaar geschud wordt, bijna niet durft kijken wat er gebeurt en je zeker weet dat je hier nooit met een auto zou durven rijden,
- de 1001 straatberoepen, verkopers op en rond de bus, oneindig veel kraampjes, en allemaal zwartwerk, letterlijk en figuurlijk,
- de verse sapjes van de meest uiteenlopende vruchten op bijna iedere hoek van de straat,
- Guarana, dat niet alleen een frisdrank is, maar je ook echt in alle vormen vindt: shampoo, afwasmiddel ...
- de "salgados", vettige warme tussendoortjes met bladerdeeg, kaas of kip ... die je hier op elk uur van de dag in elke straat kan kopen,
- altijd een "bom dia" wanneer je de Selarontrap op- of afgaat,
- de vele zwervers, die echt overal liggen te slapen en 's nachts de vuilniszakken van de winkels en restaurants gaan plunderen,
- het eeuwige aanschuiven aan de kassa, zowel in de supermarkt, als in de Lojas Americanas ... zelfs al zouden ze een snelkassa hebben, inkopen doen duurt hier een eeuwigheid,
- overal ventilatoren en honderden airco-bakjes aan flatgebouwen,
- het geflirt en de vuile, directe praat, gevolgd door de uitspraak dat "Braziliaanse mannen een puur hart hebben",
- alle vrouwen hebben piercings en tattoo's,
- de drukkende hitte en de uitlaatgassen die voor een beklemmend gevoel zorgen,
- de natuur, die onopvallend overal tussen de wirwar van huisen en steegjes opduikt,
- de kussende koppeltjes tegen muren, op trapjes, op brommertjes,
- agua de coco, dat je zowel vers uit de kokosnoot of uit een bekertje kan drinken en regelmatig tegenkomt op straat,
- de diverse soorten muziek die je overal hoort, en de mensen die alle teksten uit het hoofd kennen en kunnen dansen als de besten. De wervelende samba en de ophitsende baile funk, de rustige bossa nova ...,
- de ongelofelijk prachtige graffiti-kunst,
- de geur van pis en bier, die door de straten van Lapa zweeft,
- de caipirinha's en de tientallen varianten ervan,
- de "rode wijn" die wij eigenlijk sangria zouden noemen,
- de huwelijksaanzoeken die je regelmatig krijgt na 2 minuten,
- de Havaiana-slippers, die iedereen heeft en die je in talrijke kleuren en motieven kan kopen,
- de enorm hoge hakken waarop vrouwen hier hun leven riskeren op kasseien en mozaïeksteentjes,
- de kiosken en schaamteloze pornoblaadjes op iedere straathoek,
- de straatkinderen die je blijven herkennen en een praatje met je komen doen terwijl je op de bus wacht.
En zo zijn er nog honderden indrukken te vertellen ...Maar de tijd gaat hier altijd zo snel, en over een half uurtje komt "groten broerie" aan, onderaan de Selarontrap. En aangezien hij hier slechts een heel korte tijd is, nemen we hem meteen mee naar de laatste gratis repetitie in de Sambodromo, waar met carnaval de gigantische, bekende (dure) stoet doorgaat. Nu ik het Sambadansen onder de knie begin te krijgen, zit ik al te popelen om nog eens te oefenen ...
zondag 8 februari 2009
Vechten voor rechten
Nu de introductieperiode achter de rug is, ga ik enkele dagen per week naar het project CEDECA (algemeen gebruikte term voor allerlei centra die de kinderrechten verdedigen: Centro de Defesa da Criança e do Adolescente). Dit Centro de Defesa heet in feite CDDLM (Centro de Defesa Dom Luciano Mendes), en is een deelproject van het oudste en bekendste straatkindproject in Rio de Janeiro: São Martinho. De financiën van CEDECA komen slechts uit twee hoeken: een deeltje komt van Sint-Martinus (Nederland) en het grootste deel van het VIC (België). Het geld dat dus op het rekeningnummer (rechts op deze blog) terechtkomt, is de belangrijkste geldbron voor CEDECA.
CEDECA houdt zich bezig met rechtszaken waarbij ze jonge slachtoffers van institutioneel geweld in jeugdinstellingen verdedigen. Ze doen politiek lobbywerk en nemen deel aan tal van conferenties en fora over mensenrechten om zo een betere situatie te creëren voor de jongeren en kinderen hier. Brazilië heeft namelijk een van de modernste jeugdwetten ter wereld, de ECA (Estatuto da Criança e do Adolescente), boordevol verwijzingen naar internationale verdragen rondom mensenrechten. Jammer genoeg wordt er door de plaatselijke politici weinig omgekeken naar die wet waarop het land trots zou moeten zijn. Om die situatie te verbeteren, doen ze ook aan publieke sensibilisatie: campagnes, protestacties en heel veel publicaties om zoveel mogelijk mensen op de hoogte te brengen van en gevoelig te maken voor de problematiek.
Een buitenlandse stagiaire over de vloer hebben is een unicum. En dan nog eentje met een diploma communicatiemanagement, nog gekker. Maar zeker en vast heel nuttig want net op communicatievlak kunnen ze heel wat hulp gebruiken. Als niemand voldoende Engels kan om dossiers te vertalen, hoe kunnen ze dan internationaal sensibiliseren om wat schot in de zaken te krijgen? En dat is heel erg nodig want binnen Brazilië zelf, lopen de mensen met oogkleppen op. "Alle favelajongeren en straatjongeren zijn boefjes", het rechtssysteem is hier heel corrupt, de politiek zit op nationaal niveau (dankzij president Lula) wel goed maar de deelstaat- en stadsregering van Rio de Janeiro houdt veel goede voorstellen van bovenaf tegen, de politie blijft ongestraft straatjongeren mishandelen en zelfs doden, en ondanks de vele moorden die in de DEGASE jeugdgevangenis al door bewakers zijn gepleegd, is er nog nooit één vervolgd geweest.
Om toch internationaal gehoor te krijgen voor deze problemen, werkt CEDECA af en toe samen met internationale mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International of Human Rights Watch. Zo heeft een campagne van hun hand er in het verleden voor gezorgd dat de jeugdgevangenis een paar maanden dicht moest. Maar nu er intussen heel wat nieuwe en zwaardere informatie beschikbaar is, kan internationaal tumult misschien voor een definitieve sluiting zorgen.
En onder andere daar komt mijn hulp van pas ... Enkele maanden geleden overleed in de DEGASE jeugdgevangenis van Rio de Janeiro een jong kereltje, doodgeknuppeld door enkele bewakers. Dat was het derde sterfgeval in een paar maanden tijd. Bij DEGASE is het blijkbaar gebruikelijk om af en toe een soort van "Polonaise" te dansen. Een 40-tal bewakers worden opgetrommeld, stellen zich op in een rij en laten dan de jonge gevangenen in een rij voor hen langslopen om afgeranseld te worden met stokken. Stilstaan of vallen van de pijn is geen goed idee, want dan meppen ze pas echt door ...
Deze "traditie" maakt al JA-REN-LANG slachtoffers. En deze week mocht ik enkele van die dossiers vertalen ... Heel gek als je bij het eerste lezen niet alles begrijpt, maar dan bij het opzoeken ontdekt dat de essentiële woorden die je niet begreep "afranselen", "ingeslagen schedel", "overleden" en "sterftedatum" zijn. En dan zie je de leeftijden: 16, 17, 20 ...
Wie net als ik onder de indruk en gefascineerd is door deze wantoestanden van institutioneel geweld, kan in het dossier "In the Dark" meer lezen over hoe de situatie zo'n vijf jaar geleden al aangeklaagd werd door Human Rights Watch. (Volgende week mag ik DEGASE bezoeken.)
De ploeg van CEDECA is doorheen de jaren heel klein geworden: er werken 3 vaste medewerkers en er zijn verder ook altijd wat stagiairs aanwezig (studenten Rechten van hier). Pedro is advocaat en ook coördinator en woordvoerder van het project. Vera doet het juridische werk en Pablo doet het ondersteunende werk. De twee stagiairs die er momenteel voor een lange tijd aanwezig zijn, zijn Rhaine en Rafael.
Het is alvast een super toffe ploeg om mee te werken. Deze mensen leveren elke dag opnieuw prachtwerk, zijn enorm gedreven en ik zal er ongetwijfeld veel van bijleren. Op de volgende foto zie je de voltallige ploeg, van links naar rechts: Pablo, Vera, ik, Rhaine, Rafael en Pedro.
Omdat ze graag eens op mijn blog gluren, maar er niets van kunnen maken, even een korte boodschap in het Portugees van hier:
Queridos colegas da CEDECA,
no momento estou ainda buscando, descobrindo e tentando entender como a organização (e o português) funcionam. Mas trabalhar com pessoas tão simpáticas, me dá uma grande motivação para fazer o possível. Acho que o trabalho do centro de defesa é muito interessante e importante. Espero que possa fazer uma contribuição que seja útil para vocês em breve!
Abraços da Lígia / Liesje
CEDECA houdt zich bezig met rechtszaken waarbij ze jonge slachtoffers van institutioneel geweld in jeugdinstellingen verdedigen. Ze doen politiek lobbywerk en nemen deel aan tal van conferenties en fora over mensenrechten om zo een betere situatie te creëren voor de jongeren en kinderen hier. Brazilië heeft namelijk een van de modernste jeugdwetten ter wereld, de ECA (Estatuto da Criança e do Adolescente), boordevol verwijzingen naar internationale verdragen rondom mensenrechten. Jammer genoeg wordt er door de plaatselijke politici weinig omgekeken naar die wet waarop het land trots zou moeten zijn. Om die situatie te verbeteren, doen ze ook aan publieke sensibilisatie: campagnes, protestacties en heel veel publicaties om zoveel mogelijk mensen op de hoogte te brengen van en gevoelig te maken voor de problematiek.
Een buitenlandse stagiaire over de vloer hebben is een unicum. En dan nog eentje met een diploma communicatiemanagement, nog gekker. Maar zeker en vast heel nuttig want net op communicatievlak kunnen ze heel wat hulp gebruiken. Als niemand voldoende Engels kan om dossiers te vertalen, hoe kunnen ze dan internationaal sensibiliseren om wat schot in de zaken te krijgen? En dat is heel erg nodig want binnen Brazilië zelf, lopen de mensen met oogkleppen op. "Alle favelajongeren en straatjongeren zijn boefjes", het rechtssysteem is hier heel corrupt, de politiek zit op nationaal niveau (dankzij president Lula) wel goed maar de deelstaat- en stadsregering van Rio de Janeiro houdt veel goede voorstellen van bovenaf tegen, de politie blijft ongestraft straatjongeren mishandelen en zelfs doden, en ondanks de vele moorden die in de DEGASE jeugdgevangenis al door bewakers zijn gepleegd, is er nog nooit één vervolgd geweest.
Om toch internationaal gehoor te krijgen voor deze problemen, werkt CEDECA af en toe samen met internationale mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International of Human Rights Watch. Zo heeft een campagne van hun hand er in het verleden voor gezorgd dat de jeugdgevangenis een paar maanden dicht moest. Maar nu er intussen heel wat nieuwe en zwaardere informatie beschikbaar is, kan internationaal tumult misschien voor een definitieve sluiting zorgen.
En onder andere daar komt mijn hulp van pas ... Enkele maanden geleden overleed in de DEGASE jeugdgevangenis van Rio de Janeiro een jong kereltje, doodgeknuppeld door enkele bewakers. Dat was het derde sterfgeval in een paar maanden tijd. Bij DEGASE is het blijkbaar gebruikelijk om af en toe een soort van "Polonaise" te dansen. Een 40-tal bewakers worden opgetrommeld, stellen zich op in een rij en laten dan de jonge gevangenen in een rij voor hen langslopen om afgeranseld te worden met stokken. Stilstaan of vallen van de pijn is geen goed idee, want dan meppen ze pas echt door ...
Deze "traditie" maakt al JA-REN-LANG slachtoffers. En deze week mocht ik enkele van die dossiers vertalen ... Heel gek als je bij het eerste lezen niet alles begrijpt, maar dan bij het opzoeken ontdekt dat de essentiële woorden die je niet begreep "afranselen", "ingeslagen schedel", "overleden" en "sterftedatum" zijn. En dan zie je de leeftijden: 16, 17, 20 ...
Wie net als ik onder de indruk en gefascineerd is door deze wantoestanden van institutioneel geweld, kan in het dossier "In the Dark" meer lezen over hoe de situatie zo'n vijf jaar geleden al aangeklaagd werd door Human Rights Watch. (Volgende week mag ik DEGASE bezoeken.)
De ploeg van CEDECA is doorheen de jaren heel klein geworden: er werken 3 vaste medewerkers en er zijn verder ook altijd wat stagiairs aanwezig (studenten Rechten van hier). Pedro is advocaat en ook coördinator en woordvoerder van het project. Vera doet het juridische werk en Pablo doet het ondersteunende werk. De twee stagiairs die er momenteel voor een lange tijd aanwezig zijn, zijn Rhaine en Rafael.
Het is alvast een super toffe ploeg om mee te werken. Deze mensen leveren elke dag opnieuw prachtwerk, zijn enorm gedreven en ik zal er ongetwijfeld veel van bijleren. Op de volgende foto zie je de voltallige ploeg, van links naar rechts: Pablo, Vera, ik, Rhaine, Rafael en Pedro.
Omdat ze graag eens op mijn blog gluren, maar er niets van kunnen maken, even een korte boodschap in het Portugees van hier:Queridos colegas da CEDECA,
no momento estou ainda buscando, descobrindo e tentando entender como a organização (e o português) funcionam. Mas trabalhar com pessoas tão simpáticas, me dá uma grande motivação para fazer o possível. Acho que o trabalho do centro de defesa é muito interessante e importante. Espero que possa fazer uma contribuição que seja útil para vocês em breve!
Abraços da Lígia / Liesje
maandag 2 februari 2009
Meninos e meninas (Jongens en meisjes)
Het Latijns-Amerikaanse machismo doet bij de meesten van jullie vast wel een belletje rinkelen. Iedereen hoorde wel al eens over de machocultuur, en dat mannen in dat Zuiderse continent anders omgaan met vrouwen dan in België.
Het klopt. De grabbelende handen die je 's avonds in de charmante uitgaansbuurt van Lapa tegemoet komen wanneer je rustig door de massa heen wil komen op straat, zeggen al genoeg. Of de getuite lippen die op een totaal ongepast moment de sfeer kunnen verpesten. Of de leuke gesprekken die je denkt te voeren, tot op een bepaald punt wanneer duidelijk wordt wat het doel van het gesprek is. Mannen die naar een koppel stappen, met het meisje dansen en vragen aan haar vriend hoeveel ze hem moeten betalen om eens met zijn vriendin naar bed te mogen. En vooral hoe ze zich in dergelijke situaties altijd maar weer zouden verontschuldigen ten opzichte van de begeleidende man, maar nooit bij de vrouw zelf.
Het zijn allemaal waar gebeurde voorbeelden waarvan elk meisje in ons huis er al minstens enkele ervaren heeft. En dat in nog geen drie weken tijd. Het is ons intussen wel duidelijk dat toch niet alle Brazilianen respectloze beesten kunnen zijn, maar dat de "normale" duidelijk op andere plaatsen en andere tijdstippen zijn. Het vurige volkje heeft ook zijn voordelen: meer open, directer, spontaner, sneller een dansje wagen ... Maar je voelt je hier alvast niet zo zorgeloos als in België/Nederland, waar alles er koeler aan toe gaat en flirten veel minder, subtieler en voorzichtiger gebeurt.
Het verschil tussen jongens en meisjes is ook merkbaar in het wereldje van straatkinderen. Het is bijvoorbeeld heel opvallend dat er altijd minder meisjes dan jongens op de projecten zijn. Een van de opvoeders verklaarde dat het straatleven voor veel jongens in feite een lolletje is, een grap. Ze zijn vrij, doen hun eigen ding, moeten naar niemand luisteren ... En als zij dan lol mogen maken, douchen en eten op een project, dan is dat best ok. Voor de meisjes valt er echter niks te lachen. Ze worden nogal vaak de prostitutie in gelootst, of zijn het "moedertje" van de groep waarbinnen ze leven, of ze hebben al hun eigen kind van god weet wie ... Gevolg: ze sluiten zich af en vertrouwen niet snel, zelfs al gaat het over mensen die het goed met hen voorhebben.
Deze week was er voor het eerst terug meer volk op São Cristóvão. Ik zag er nu voor het eerst pubers, adolescenten. Heel charmante jonge kereltjes van een jaar of 15,16, die me in feite perfect aan mijn Vlaamse Chirojongens deden denken qua gedrag, voorkomen ...
Bij de meisjes kon ik die vergelijking echter niet maken. Eentje liep er hoogzwanger bij, amper 14 jaar, suffe blik in de ogen, constant aan het roken, een dwaze lach op het gezicht en totaal geen aandacht voor of gevoel bij het kind dat ze in haar buik draagt. Alsof je 's avonds met een zak M&M's richting zetel zou trekken, die indruk had ik van het gevoel dat ze uitstraalde bij haar ronde buik. Ik vroeg me af waar haar baby ter wereld zou komen en kreeg van een opvoeder te horen dat er gratis kraamklinieken zijn in Rio, die de straatmeisjes maar al te goed weten te vinden. Ook inentingen zijn op verscheidene plaatsen (ook op het project) te verkrijgen. Dat was op zijn minst al een kleine geruststelling ...
Verder was er ook een moedertje van 16 jaar aanwezig. Haar schattige dochtertje, Estefanie Victória, is 1 jaar en 7 maanden oud (zie foto). Het kind is prachtig, schattig en kan stappen als de beste. Maar hoe vaak je het ook vasthoudt of "sjkoediewoediepraat" uitkraamt ... het kind is zo afgestompt als wat. Nauwelijks reactie, enkel een droeve blik. En zelfs al apprecieert het kind een knus nestelhoekje dat het plots in je armen vindt, dat is het dan ook: met een droeve, starende blik, schuilt het meisje in je veilige armen.
Dat lieve kleine meisje heeft weinig toekomstperspectief. In tegenstelling tot haar moeder (wie weet waar de vader is) die hoogstwaarschijnlijk ooit een thuis had, maar die door moeilijke omstandigheden verliet, zal het meisje vermoedelijk nooit weten wat het woord "thuis" betekent. School zit er waarschijnlijk ook niet in. Het kind heeft zelfs minder affiniteit met haar ouders, want het wordt voornamelijk opgevoed door een groep, dag in dag uit. Als zoiets je gevoelige snaar niet raakt ... Straatkinderen zijn al een "triestige affaire" als je erbij stilstaat. Maar straatbaby's, kinderen van straatkinderen, die hebben nog veel minder toekomstperspectief.
Ook in Casa Dom Helder, waar de favelakinderen komen die wel een thuis en een school hebben, zijn er altijd meer jongens dan meisjes. Daar heeft dat meer te maken met de rol die de meisjes in het huishouden hebben, zij blijven thuis om te werken. Jongens mogen echter de hele dag door de wijk lummelen (waardoor ze ook vatbaarder zijn voor de drugshandel en criminaliteit) of lekker onder toezicht gaan spelen in het veiliger Casa Dom Helder van AMAR. Het is als ouder dus verstandiger om ervoor te zorgen dat je kind een plaatsje in het project krijgt.
Hoewel in België ook wel eens geleuterd wordt over glazen plafonds en loonkloven tussen mannen en vrouwen ... Hier is de man-vrouwverhouding weer een heel ander verhaal. Een verhaal dat veel meer dan bij ons over een gebrek aan respect gaat.
Om het toch nog een beetje vrolijk te houden ... To Brazil van The Vengaboys.
Het klopt. De grabbelende handen die je 's avonds in de charmante uitgaansbuurt van Lapa tegemoet komen wanneer je rustig door de massa heen wil komen op straat, zeggen al genoeg. Of de getuite lippen die op een totaal ongepast moment de sfeer kunnen verpesten. Of de leuke gesprekken die je denkt te voeren, tot op een bepaald punt wanneer duidelijk wordt wat het doel van het gesprek is. Mannen die naar een koppel stappen, met het meisje dansen en vragen aan haar vriend hoeveel ze hem moeten betalen om eens met zijn vriendin naar bed te mogen. En vooral hoe ze zich in dergelijke situaties altijd maar weer zouden verontschuldigen ten opzichte van de begeleidende man, maar nooit bij de vrouw zelf.
Het zijn allemaal waar gebeurde voorbeelden waarvan elk meisje in ons huis er al minstens enkele ervaren heeft. En dat in nog geen drie weken tijd. Het is ons intussen wel duidelijk dat toch niet alle Brazilianen respectloze beesten kunnen zijn, maar dat de "normale" duidelijk op andere plaatsen en andere tijdstippen zijn. Het vurige volkje heeft ook zijn voordelen: meer open, directer, spontaner, sneller een dansje wagen ... Maar je voelt je hier alvast niet zo zorgeloos als in België/Nederland, waar alles er koeler aan toe gaat en flirten veel minder, subtieler en voorzichtiger gebeurt.
Het verschil tussen jongens en meisjes is ook merkbaar in het wereldje van straatkinderen. Het is bijvoorbeeld heel opvallend dat er altijd minder meisjes dan jongens op de projecten zijn. Een van de opvoeders verklaarde dat het straatleven voor veel jongens in feite een lolletje is, een grap. Ze zijn vrij, doen hun eigen ding, moeten naar niemand luisteren ... En als zij dan lol mogen maken, douchen en eten op een project, dan is dat best ok. Voor de meisjes valt er echter niks te lachen. Ze worden nogal vaak de prostitutie in gelootst, of zijn het "moedertje" van de groep waarbinnen ze leven, of ze hebben al hun eigen kind van god weet wie ... Gevolg: ze sluiten zich af en vertrouwen niet snel, zelfs al gaat het over mensen die het goed met hen voorhebben.
Deze week was er voor het eerst terug meer volk op São Cristóvão. Ik zag er nu voor het eerst pubers, adolescenten. Heel charmante jonge kereltjes van een jaar of 15,16, die me in feite perfect aan mijn Vlaamse Chirojongens deden denken qua gedrag, voorkomen ...
Bij de meisjes kon ik die vergelijking echter niet maken. Eentje liep er hoogzwanger bij, amper 14 jaar, suffe blik in de ogen, constant aan het roken, een dwaze lach op het gezicht en totaal geen aandacht voor of gevoel bij het kind dat ze in haar buik draagt. Alsof je 's avonds met een zak M&M's richting zetel zou trekken, die indruk had ik van het gevoel dat ze uitstraalde bij haar ronde buik. Ik vroeg me af waar haar baby ter wereld zou komen en kreeg van een opvoeder te horen dat er gratis kraamklinieken zijn in Rio, die de straatmeisjes maar al te goed weten te vinden. Ook inentingen zijn op verscheidene plaatsen (ook op het project) te verkrijgen. Dat was op zijn minst al een kleine geruststelling ...Verder was er ook een moedertje van 16 jaar aanwezig. Haar schattige dochtertje, Estefanie Victória, is 1 jaar en 7 maanden oud (zie foto). Het kind is prachtig, schattig en kan stappen als de beste. Maar hoe vaak je het ook vasthoudt of "sjkoediewoediepraat" uitkraamt ... het kind is zo afgestompt als wat. Nauwelijks reactie, enkel een droeve blik. En zelfs al apprecieert het kind een knus nestelhoekje dat het plots in je armen vindt, dat is het dan ook: met een droeve, starende blik, schuilt het meisje in je veilige armen.
Dat lieve kleine meisje heeft weinig toekomstperspectief. In tegenstelling tot haar moeder (wie weet waar de vader is) die hoogstwaarschijnlijk ooit een thuis had, maar die door moeilijke omstandigheden verliet, zal het meisje vermoedelijk nooit weten wat het woord "thuis" betekent. School zit er waarschijnlijk ook niet in. Het kind heeft zelfs minder affiniteit met haar ouders, want het wordt voornamelijk opgevoed door een groep, dag in dag uit. Als zoiets je gevoelige snaar niet raakt ... Straatkinderen zijn al een "triestige affaire" als je erbij stilstaat. Maar straatbaby's, kinderen van straatkinderen, die hebben nog veel minder toekomstperspectief.Ook in Casa Dom Helder, waar de favelakinderen komen die wel een thuis en een school hebben, zijn er altijd meer jongens dan meisjes. Daar heeft dat meer te maken met de rol die de meisjes in het huishouden hebben, zij blijven thuis om te werken. Jongens mogen echter de hele dag door de wijk lummelen (waardoor ze ook vatbaarder zijn voor de drugshandel en criminaliteit) of lekker onder toezicht gaan spelen in het veiliger Casa Dom Helder van AMAR. Het is als ouder dus verstandiger om ervoor te zorgen dat je kind een plaatsje in het project krijgt.
Hoewel in België ook wel eens geleuterd wordt over glazen plafonds en loonkloven tussen mannen en vrouwen ... Hier is de man-vrouwverhouding weer een heel ander verhaal. Een verhaal dat veel meer dan bij ons over een gebrek aan respect gaat.
Om het toch nog een beetje vrolijk te houden ... To Brazil van The Vengaboys.
Abonneren op:
Posts (Atom)
