Vechten voor rechten

Nu de introductieperiode achter de rug is, ga ik enkele dagen per week naar het project CEDECA (algemeen gebruikte term voor allerlei centra die de kinderrechten verdedigen: Centro de Defesa da Criança e do Adolescente). Dit Centro de Defesa heet in feite CDDLM (Centro de Defesa Dom Luciano Mendes), en is een deelproject van het oudste en bekendste straatkindproject in Rio de Janeiro: São Martinho. De financiën van CEDECA komen slechts uit twee hoeken: een deeltje komt van Sint-Martinus (Nederland) en het grootste deel van het VIC (België). Het geld dat dus op het rekeningnummer (rechts op deze blog) terechtkomt, is de belangrijkste geldbron voor CEDECA.

CEDECA houdt zich bezig met rechtszaken waarbij ze jonge slachtoffers van institutioneel geweld in jeugdinstellingen verdedigen. Ze doen politiek lobbywerk en nemen deel aan tal van conferenties en fora over mensenrechten om zo een betere situatie te creëren voor de jongeren en kinderen hier. Brazilië heeft namelijk een van de modernste jeugdwetten ter wereld, de ECA (Estatuto da Criança e do Adolescente), boordevol verwijzingen naar internationale verdragen rondom mensenrechten. Jammer genoeg wordt er door de plaatselijke politici weinig omgekeken naar die wet waarop het land trots zou moeten zijn. Om die situatie te verbeteren, doen ze ook aan publieke sensibilisatie: campagnes, protestacties en heel veel publicaties om zoveel mogelijk mensen op de hoogte te brengen van en gevoelig te maken voor de problematiek.

Een buitenlandse stagiaire over de vloer hebben is een unicum. En dan nog eentje met een diploma communicatiemanagement, nog gekker. Maar zeker en vast heel nuttig want net op communicatievlak kunnen ze heel wat hulp gebruiken. Als niemand voldoende Engels kan om dossiers te vertalen, hoe kunnen ze dan internationaal sensibiliseren om wat schot in de zaken te krijgen? En dat is heel erg nodig want binnen Brazilië zelf, lopen de mensen met oogkleppen op. "Alle favelajongeren en straatjongeren zijn boefjes", het rechtssysteem is hier heel corrupt, de politiek zit op nationaal niveau (dankzij president Lula) wel goed maar de deelstaat- en stadsregering van Rio de Janeiro houdt veel goede voorstellen van bovenaf tegen, de politie blijft ongestraft straatjongeren mishandelen en zelfs doden, en ondanks de vele moorden die in de DEGASE jeugdgevangenis al door bewakers zijn gepleegd, is er nog nooit één vervolgd geweest.
Om toch internationaal gehoor te krijgen voor deze problemen, werkt CEDECA af en toe samen met internationale mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International of Human Rights Watch. Zo heeft een campagne van hun hand er in het verleden voor gezorgd dat de jeugdgevangenis een paar maanden dicht moest. Maar nu er intussen heel wat nieuwe en zwaardere informatie beschikbaar is, kan internationaal tumult misschien voor een definitieve sluiting zorgen.

En onder andere daar komt mijn hulp van pas ... Enkele maanden geleden overleed in de DEGASE jeugdgevangenis van Rio de Janeiro een jong kereltje, doodgeknuppeld door enkele bewakers. Dat was het derde sterfgeval in een paar maanden tijd. Bij DEGASE is het blijkbaar gebruikelijk om af en toe een soort van "Polonaise" te dansen. Een 40-tal bewakers worden opgetrommeld, stellen zich op in een rij en laten dan de jonge gevangenen in een rij voor hen langslopen om afgeranseld te worden met stokken. Stilstaan of vallen van de pijn is geen goed idee, want dan meppen ze pas echt door ...
Deze "traditie" maakt al JA-REN-LANG slachtoffers. En deze week mocht ik enkele van die dossiers vertalen ... Heel gek als je bij het eerste lezen niet alles begrijpt, maar dan bij het opzoeken ontdekt dat de essentiële woorden die je niet begreep "afranselen", "ingeslagen schedel", "overleden" en "sterftedatum" zijn. En dan zie je de leeftijden: 16, 17, 20 ...
Wie net als ik onder de indruk en gefascineerd is door deze wantoestanden van institutioneel geweld, kan in het dossier "In the Dark" meer lezen over hoe de situatie zo'n vijf jaar geleden al aangeklaagd werd door Human Rights Watch. (Volgende week mag ik DEGASE bezoeken.)

De ploeg van CEDECA is doorheen de jaren heel klein geworden: er werken 3 vaste medewerkers en er zijn verder ook altijd wat stagiairs aanwezig (studenten Rechten van hier). Pedro is advocaat en ook coördinator en woordvoerder van het project. Vera doet het juridische werk en Pablo doet het ondersteunende werk. De twee stagiairs die er momenteel voor een lange tijd aanwezig zijn, zijn Rhaine en Rafael.
Het is alvast een super toffe ploeg om mee te werken. Deze mensen leveren elke dag opnieuw prachtwerk, zijn enorm gedreven en ik zal er ongetwijfeld veel van bijleren. Op de volgende foto zie je de voltallige ploeg, van links naar rechts: Pablo, Vera, ik, Rhaine, Rafael en Pedro.
Omdat ze graag eens op mijn blog gluren, maar er niets van kunnen maken, even een korte boodschap in het Portugees van hier:
Queridos colegas da CEDECA,
no momento estou ainda buscando, descobrindo e tentando entender como a organização (e o português) funcionam. Mas trabalhar com pessoas tão simpáticas, me dá uma grande motivação para fazer o possível. Acho que o trabalho do centro de defesa é muito interessante e importante. Espero que possa fazer uma contribuição que seja útil para vocês em breve!
Abraços da Lígia / Liesje