De missie van de Gouden Eend

Mijn dagen zijn geteld ... De voorbije week was er een van afscheid nemen en uitkijken. Vrijdag was de laatste schooldag voor de studenten postgraduaat Noord-Zuid en die hebben we afgesloten met heel wat broodjes en schuimwijn. Afscheid nemen van mensen die je pas 3 maanden kent, doet echt raar :o), ook al zijn er waar je intussen echt goed mee overeenkomt. Ik ben in ieder geval super trots op die bende. Hoeveel mensen kunnen zeggen dat hun klasgenoten verspreid zitten over 3 continenten? (Peru, Guatemala, Ecuador, Colombia, Honduras, Filippijnen, India, Cambodja, Tanzania, Malawi, Zimbabwe, Senegal, Uganda, Congo)
Vrijdagavond was het tijd voor een gezellige afscheidsdrink in brede Chirokring. En wat heb ik een schitterend fotoboek gekregen van mijn leden! Foto's van de voorbije 4 jaar dat ik leiding aan hen gaf, tekstjes ... Daar moeten ongetwijfeld uuuuuren ingekropen zijn. Ontroerend mooi.
De oud-leiding en leiding kwamen dan weer met een origineel idee op de proppen, en zo heb ik al meteen een missie voor ik vertrek: ik kreeg een Gouden Eend-spaarpot, waarin ze allemaal wat geld deponeerden voor een van de projecten waar ik ga helpen. Bedoeling: Ik moet met het geld iets kopen wat ze daar echt kunnen gebruiken (dat moet ik ter plaatse dus vragen), zoals knutselmateriaal, spelmateriaal ... Iets tastbaars, zodat ik er ook foto's van kan nemen en doorsturen, om te laten zien dat het geld goed besteed is en dat de kinderen / jongeren content zijn. De Gouden Eend kreeg dus een plaatsje op de "documentatietafel" die avond en het resultaat ... Na wel 3 keer hertellen (om zeker te zijn) blijkt dat er die avond € 212,93 verzameld is!!! Een hele dikke dankjewel daarvoor! (ook aspi's en keti's!)
Aangezien ik bij 2 projecten ga helpen, kies ik ervoor om het geld van de Chirofamilie bij AMAR te besteden. Daar zal ik aan straathoekwerking doen met kinderen die ongeveer dezelfde leeftijd hebben als hier in de Chiro (ongeveer 7 tot 18 jaar). De begeleiders zijn vaak ex-straatkinderen die zelf goed terecht gekomen zijn dankzij AMAR. Wat doen ze daar allemaal? Speelse activiteiten, pleinspelen, knutselactiviteiten, wel eens een uitstapje, maar ook workshops en cursussen waarmee ze uiteindelijk aan werk geraken zoals een horeca-cursus, informaticacursus en andere nuttige projecten zoals burgerrechten, waarden en normen, een groep voor tienermoeders onder de straatjongeren ... Jongeren leren er samen spelen en samenwerken, zodat ze zich deel voelen van een geheel, de AMAR-familie. En is dat ook niet het effect dat Chiro bereikt? Een perfect project dus om banden mee te smeden. En dat was meteen al een van mijn doelstellingen die ik in Brazilië wil verwezenlijken: een minieme interactie creëren tussen Chiro Oetsjiekoetsjie en AMAR. Daarom doe ik bij aankomst ook alvast onze Chirokalender cadeau met daarop heel wat namen en groetjes vanuit België.

Het andere project waar ik ga helpen is CEDECA (of eigenlijk CDDLM: Centro de Defesa Dom Luciano Mendes). Dat is een centrum dat de kinderrechten verdedigt door allerlei lobbywerk en juridische acties. Zo proberen ze ook via publieke sensibilisering en publicaties de mensen bewust te maken van de problematiek en ervoor te zorgen dat de jeugdwetgeving verbetert of toch minstens toegepast wordt. Daar zal ik dan meer mijn diploma communicatiemanagement (PR & Voorlichting) benutten. Maar over dit project vertel ik later wel meer ...

Gisteren werd het dan ook tijd om afscheid te nemen op het werk, Pirana Concepts. Net zoals de vrijdag deed het weer heel raar om afscheid te nemen van mensen die ik pas 3 maanden ken. Maar wat heb ik me daar geamuseerd de voorbije maanden. Interessante mensen leren kennen, veel bijgeleerd, een tof sfeertje, mijn vlotte pen nog vlotter kunnen maken ...
De komende weken wordt het nog wat afscheid nemen van familie, mijn allerliefste beste-afstands-vriendin Barbara, nog wat genieten van de laatste momenten in Chirokring ... Dan nog snel een vaccinatie tegen gele koorts (pas laat te weten gekomen dat ik die ook nodig heb aangezien ik ter plaatse wil reizen naar Salvador de Bahia en Iguaçu / Paraguay).

Ik wens iedereen gezellig knusse kerstdagen en een 2009 waarin je dromen mag waar maken, bergen mag verzetten en jezelf en anderen versteld kan doen staan!
Wie de projecten wil steunen: zie rechts bij "STEUNEN".
Wie geïnteresseerd is in mijn documentatiemap: geef een seintje, dan bezorg ik je een pdf'je (via usb-stick).
(In Rio de Janeiro vind je elk jaar de grootste kerstboom ter wereld, drijvend op het water...)

Reiskriebels

Hoewel de visumstress en andere praktische reisvoorbereidingen intussen al lang voorbij zijn, kreeg ik de voorbije weken met een heel ander soort rusteloosheid te maken (met enkele slapeloze nachten en een onregelmatiger voedingpatroon tot gevolg). Het is allemaal heel gek te beschrijven en daarom praat ik er ook niet veel over. Bovendien ook enorm moeilijk om uit te leggen aan mensen die niet in dezelfde situatie zijn, waar ik uiteraard begrip voor heb, het gaat ook mijn petje te boven. Wie ooit een gelijkaardig avontuur plant, voor het eerst, bereid je voor op de volgende gedachten ...

Het heeft te maken met plots beseffen wat je vijf maanden achterlaat (vooral mijn chirogasten zijn top-of-mind), denken aan kansen die je mogelijk laat liggen door vijf maanden te "verdwijnen" ... Maar ook het omgekeerde: beseffen dat je nieuwe kansen creëert door je dromen waar te maken, beseffen wat voor rijke levenservaring je te wachten staat, trots zijn dat je verdorie toch wel de stap hebt durven zetten (en jezelf verbazen aangezien je van nature niet zo avontuurlijk en impulsief aangelegd was) en dat er nu geen weg meer terug is ...
De gedachte "wie ben ik, Belgisch verwend nest, om met kinderen om te gaan die zo'n enorme mentale ballast met zich meeslepen" en tegelijk "ik ga daar eens het beste van mezelf geven".
Heel banale redenen zoals constant proberen niets te vergeten: spullen om mee te nemen, cultuurverschillen waar je rekening moet mee houden, veiligheidsmaatregelen, documenten in orde, alles betaald ... Maar tegelijk ook hele 'grote' redenen, zoals beseffen wat voor impact dit allemaal op je leven zal hebben en dat je een ander mens zal zijn wanneer je terugkeert ...

Maar de piekerbui is stilaan weer aan het wegtrekken en de reiskriebels van het voorbije jaar duiken terug op ... Bovendien ben ik nu eenmaal een stresskonijn en dat zal ik in Brazilië wel wat afleren. Nog een goeie drie weken en het is zover! Ongelofelijk dat ik dit echt ga doen. Toen ik tijdens mijn stage bij Broederlijk Delen hoorde over die nieuwe opleiding (postgraduaat Noord-Zuid, met 5 maanden stage) die er vanaf september 2008 zou komen, dacht ik "Dit is mijn kans. Het is nu of nooit. Ik kan er ofwel (zoals de meesten) de rest van mijn leven over praten, of ik kan het ook gewoon doen."

Niets met Brazilië te maken, maar op http://flyingclubcup.com vind je heel mooie filmpjes voor elk nummer van The Flying Club Cup van Beirut. Zach Condon - het 22-jarig manneke dat met ongelofelijk veel talent de hele groep leidt, ook zingt en instrumenten bespeelt - heeft op jonge leeftijd zijn Amerikaanse school verlaten om de wereld te zien. (Het slagwerk is trouwens zalig: op vuilnisbakken, een watermeloen bij nummer 8 ...). De muziek, vooral in combinatie met de filmpjes, geeft mij dan ook het ultieme reisgevoel. Even wegdromen ...

Goed, je mag mee op reis, mee
exploreren. Klauteren over oude
omgevallen steden, en vanaf hoge,
hedendaagse zonsop- zonsonder-
waar zullen we eten.

Je mag in de koffer
tussen de vouwen van mijn rokken
in de holten van de kralen.

Maar wil je je, wil je je please alsjeblieft
wil je je netjes gedragen? Want weet je
we komen daar iemand tegen
iemand die jou nog niet kent.
Ik zal jullie daar
wel aan elkaar voorstellen, maar
kalm aan, niet woest, zoals vroeger.

Op een balkon misschien,
bedaard en bedachtzaam,
tegen de avond, met glazen
met ijsblokjes erin,
die tinkelen misschien
en hoor daarin dan niet meteen
het grote vriezen kraken.

Vroeg rustig slapen gaan en dromen van
weinig en dichtbij, wil dat beloven
niet schreeuwend wakker worden 's nachts
niet meer dat tomeloze.

Niet 's ochtends meteen de radio aan
hoogstens het plaatselijke zingen horen
waarvan wij de woorden niet verstaan.
Maar niet het nieuws dat de keel omklemt
niet wat jij 'de wereld' noemt, bijtend, borend.

Wandelen wij in het makkelijk dal
laat dan de beelden met rust,
laat het niet steeds opnieuw gebeuren
de modder, het schreeuwen,
daar zijn heuvels
die er niets aan kunnen doen.
(van Judith Herzberg, uit: 'Er is overal meer ginder dan hier. De mooiste reisgedichten.')

Voetbal en mijn Braziliaanse zwak ...

10 juni 1998, 11 jaar oud, de eerste match van het Wereldkampioenschap voetbal in Frankrijk. Brazilië wint met 2-1 tegen Schotland en zet zo het WK goed in. Ronde na ronde komt de goddelijke kanarieploeg dichter bij de finale en met 4 wereldtitels op zak komt de vijfde verbazend dichtbij.
Eindelijk is het zover ... De Belgen zijn al lang naar huis, maar de Brazilianen spelen de finale tegen Frankrijk. Wat een afgang: met 3-0 verliezen. Maar daar had naar mijn mening Ronaldo's zwakke knie alles mee te maken, en tóch verkozen tot DE speler van WK 1998.
Een volledige maand deed ik bijna niets anders (phuh, proefwerken) dan het WK volgen, de sportsectie in de krant lezen, zoveel mogelijk matchen bekijken, alles noteren en bijhouden en meer te weten komen over het land waar die zotte spelers in geel en blauw vandaan kwamen ... Brazilië, het land waar alles mogelijk is, waar alle jongens uit favela's ("krottenwijken") voetballen en dromen van de dag waarop ze net als hun vele idolen van de straat weggeplukt worden door een rijke voetbalploeg. Het land waar voetbal toekomst is en door het hele land gevolgd wordt, de trots van de bevolking. Het land waar voetballers met een jeitinho brasileiro, een creatief trucje, steeds voorbij de zotste wereldtalenten dribbelen. Het land waar iedere goal gevierd wordt met de zuiderse samba, een dansje, een groepsknuffel, een uitbundige salto, een trots vingertje ... Waar de supporters in bikini of zwemshort met een caipirinha in de hand compleet uit hun dak gaan wanneer hun elftal scoort.

Smelt ... DIT is het moment waarop mijn zwak voor Brazilië ontstond. Vanaf dit moment hield ik wel eens een spreekbeurt over het land, zocht ik wel eens wat meer op over straatkindorganisaties zoals Sint-Martinus / São Martinho, boeiden de tegenstellingen in dit land me steeds meer ...

En tijdens het WK van 2002 was het niet veel beter. Dat meisje uit het derde middelbaar dat tijdens de examenstudie live de match Brazilië - België stiekem volgde met een mini-radiootje met oortjes, en via cursusbladen verslag uitbracht voor de rest van de studiezaal ... Inderdaad, dat was ik. Dit moest wel DE match van mijn leven zijn. De zoooo onterecht afgekeurde goal van Wilmots en de daarbij horende vragende blikken van mijn studiegenootjes vergeet ik nooit :o). In ieder geval ... Brazilië behaalde dat jaar met 0-2 zijn vijfde wereldtitel in de finale tegen Duitsland. Het is trouwens tijdens WK 2002 dat ik ook meer belangstelling kreeg voor Paraguay (misschien geraak ik daar later wel eens).

In 2006 was ik iets meer voor Paraguay dan voor Brazilië, voornamelijk omdat Ronaldinho naar mijn mening veel te veel aandacht kreeg. (Maar nu ik in het eerste jaar hoger onderwijs zat, kon ik met spijt in het hart niet langer zomaar alle matchen volgen. Het werd ook eens tijd om te studeren.)
De Belgen mochten in 2006 niet eens meespelen, Paraguay lag er in de 1/8e finale al uit en Brazilië schopte het niet verder dan de kwartfinale tegen Frankrijk. Een fluttoernooi voor mijn favorieten dus, maar hier waren de Afrikaanse ploegen wel schitterend.

Ter verduidelijking ... Voetbal interesseert me geen bal! Ik weet dan ook totaal niets over de Champions League en weet ik veel wat nog allemaal. Slechts om de 4 jaar kom ik bijna obsessief uit de hoek, want dan hebben we met wereldklasse te maken. Het WK volg ik (voor zover ik kan) van begin tot eind en heel gedetailleerd. Niet alleen voor het puur technische van het voetbal, maar ook de sfeer er rond, het ontdekken van nieuwe talenten, landen waar je voorheen nog geen aandacht aan besteedde ...

Voetbal maakt nu eenmaal deel uit van de zo rijke en gevarieerde Braziliaanse cultuur en dat vind ik best wel charmant. Daar is het niet zomaar een sport, het is een leefwereld, een belevenis die mensen samen brengt. De enorm diepe sociale contrasten worden even vergeten wanneer het hele land in eenheid voor het nationale elftal supportert. Een balletje shotten met wat gasten uit de projecten waar ik help, zal er dan hopelijk ook bijhoren.
Op een dag wil ik zeker en vast de Copa América of het WK volgen vanuit Brazilië. Jammer genoeg zal ik daar in 2009 de kans niet toe krijgen, misschien een andere keer ...

De oorsprong van een mooie mengelmoes ...

Sommigen zaten er misschien al op te wachten ...
Brazilië staat bekend om zijn mooie mensen. Vooral de dames laten menig mannenhart sneller slaan. Wat wil je? De Braziliaanse bevolking zoals je die vandaag kan waarnemen, is het resultaat van jarenlange kruisbestuiving tussen mensen van diverse afkomsten.

De oorspronkelijke bevolking waren de indianen. Zij leefden naar schatting met zo'n twee miljoen, verspreid over het hele land, in kleine groepen. Maar vanaf 1500 was het uit met de pret: tijdens de kolonisatie door Portugal werden indianen massaal uitgeroeid, of ze stierven aan Europese ziektes die meegebracht waren door "die vuile Portugezen". Daardoor vormen de indianen vandaag nog slechts een miniem deel van de bevolking. En de Portugezen bleven maar toestromen in het veelbelovende land met zijn weelderige natuur ...

Wanneer de Portugezen merkten dat ze plots werkvolk te kort hadden - wat wil je: ze hadden de indianen met onvoldoende zorg behandeld en je denkt toch zeker niet dat ze het werk zelf zouden doen? - lieten ze wat slaven overkomen uit (wat had je gedacht?) Afrika. Die mengeling van Portugezen, indianen en Afrikanen levert tot op vandaag trouwens nog steeds een grote bijdrage aan de typisch Braziliaanse cultuur. Denk maar aan Candomblé rituelen, Capoeira, samba, bossa nova, enzovoort enzovoort. Allemaal mooie gevolgen van deze interessante mengelmoes.

In 1888 werd de slavernij afgeschaft en de Europeanen bleven intussen maar toestromen. Niet alleen Portugezen, maar ook massa's Nederlanders, Italianen, Spanjaarden, Duitsers en zelfs Japanners kwamen zich definitief in Brazilië vestigen. Met andere woorden ...
Ruim de helft van de bevolking heeft overwegend Europees bloed (53% blanken of brancos). Zo'n 41% is van gemengde afkomst (mamelucos of caboclos komen voort uit verbintenissen tussen blanken en indianen, mulatos zijn een mix van blank en zwart) en 5% stamt rechtstreeks af van de Afrikaanse slaven (negros). De overige 1% bestaat uit Aziaten en indianen.
Bovendien is de Braziliaanse bevolking erg jong. De afgelopen halve eeuw vond een ware bevolkingsexplosie plaats in Brazilië: de helft van de Brazilianen is jonger dan 20 jaar!

Tot zover het ontstaansverhaal van dit mooie mengelmoesvolkje. En alsof dat nog niet genoeg is, zijn Brazilianen ook heel ijdel (of dat wordt toch over hen gezegd en geschreven): twee uren per dag in het fitnesscentrum en hier en daar een beetje plastische chirurgie, dat schrikt hen helemaal niet af. (Vanzelfsprekend is dit voor de rijkere klassen weggelegd.)

Het levende bewijs van Braziliaanse schoonheid is de 20-jarige Melanie Nunes Fronckowiak. Enkele weken geleden, op 12 november 2008, won zij de internationale "Show me your Sloggi"-wedstrijd voor het mooiste achterwerk op aarde. In dit filmpje kan je zien of dat terecht is. (Over het intellectueel niveau van de juryleden zal ik maar geen uitspraken doen ...)
Aangezien het Engelstalige filmpje van Youtube verdwenen is, een nieuw filmpje ... Zo horen jullie het Braziliaanse taaltje eens.



Bronnen:
TAUBALD (H.), (Wereldreisgids) Brazilië. 1e druk, Den Haag, ANWB bv, 2008, 440 p.
BAYER (M.), (Landenreeks) Brazilië. 1e druk, Amsterdam/ Den Haag/ Brussel, KIT Publishers/ Novib/ 11.11.11, 2006, 129 p.

Beterschap voor straatkinderen na verkiezingen?

In mijn blogpost van 8 november had ik het over de verkiezingen in Rio. Hoe de huidige situatie eruit ziet voor de straatkinderen en wat de gevolgen zijn van de verkiezingen voor hen, heb ik toen echter niet vermeld. Maar ... Aangezien ik bij straatkindorganisaties ga helpen, mag ik die informatie hier natuurlijk niet zomaar voorbij laten gaan.

Dit keer laat ik een specialist aan het woord: Jan Daniels, die mijn stagebegeleider zal zijn gedurende de vijf maanden dat ik in Rio verblijf, is programmafacilitator voor het VIC (Vlaams Internationaal Centrum). Hij woont en werkt al meer dan 15 jaar in Rio. Jan begeleidt er meerdere partnerorganisaties van het VIC die zich allemaal met de straatkindproblematiek bezig houden. Bij 2 van die organisaties, AMAR en CEDECA, zal ik een handje toesteken (maar daarover vertel ik later gegarandeerd meer).

Jan schreef een artikel rond de voorbije verkiezingen waarin naar mijn mening alle essentiële informatie verwerkt zit. Ik citeer voor jullie even het meest veelzeggende stuk. Wie er nog meer over wil weten, kan het volledige artikel lezen.

"Ondertussen maakt Paes zich op voor het burgemeesterschap van Rio. De verwachting is dat een socialer beleid voorrang krijgt, betrachting die een kans maakt nu Lula een alliantie met de gouverneur van deelstaat Rio én de nieuwe burgemeester aangaat.
Vanuit de organisaties die rond Kinderrechten actief zijn, leven specifieke verwachtingen. Één hiervan is dat burgemeester Paes het expliciete geweld tegen zwerfkinderen en zwarte jongeren uit de armenwijken zal weten af te bouwen en sociale investeringen als overheidspolitiek zal omarmen. Tot op heden is de vertaling van het kortzichtige veiligheidsbeleid te Rio er een van oppakken, opsluiten, mishandelen of vermoorden van jongeren die zich al dan niet slecht gedragen. In 2007 sloeg de politie erin om 1.300 mensen standrechterlijk te executeren (nek- en rugschoten), waaronder een groot deel minderjarigen. Onder de ambigue slogan van drugbestrijding en nultolerantie wordt de in de grondwet verboden doodstraf toch massaal en willekeurig toegepast door de veiligheidstroepen van Rio. Om het repressieve schrikbeleid om te buiten naar een alternatief dat de mensenrechten en sociale vooruitgang voorop stelt, zal eerst dringend de corrupte en gewelddadige politie van Rio moeten gezuiverd en hervormd worden, een taak die gezamenlijk in onderlinge inspanning tussen de federale, deelstaat, en stedelijke regering moet aangepakt worden. Nu voor het eerst allen op één lijn beloven te werken rond dit veiligheidsthema, zijn de verwachtingen terecht hoog gespannen.."

Het volgende filmpje is een samenvatting van een documentaire die in samenwerking met AMAR gemaakt werd. (Wie ooit de volledige documentaire wil zien: ik heb ze liggen, ze duurt een 10-tal minuutjes.) Volgende keer een veel luchtiger onderwerp, beloofd ;o).

Een beetje geografie...

Om alle info die hier op je afkomt wat te kunnen kaderen, is het niet slecht om ook wat algemene informatie te kennen over het wondermooie Brazilië. Tijd dus om ons weer eventjes in de aardrijkskundeles te wanen.

Brazilië is met een oppervlakte van 8,5 miljoen km² het vijfde grootste land ter wereld (na Rusland, Canada, China en de VS) en beslaat daarmee meer dan de helft van Zuid-Amerika! Als je bedenkt dat België 30.500 km² groot is, dan is Brazilië dus 279x zo groot.
Niet minder dan 190 miljoen mensen wonen in Brazilië (in België zo'n 10,7 miljoen). Daardoor komt Brazilië ook qua inwonersaantal op de vijfde plaats in de wereld, na China, India, de VS en Indonesië.

Als je de oppervlakte van Brazilië deelt door het aantal inwoners, kom je aan een lage bevolkingsdichtheid. Maar de bevolking is zeer ongelijk over het land verdeeld: de overgrote meerderheid van de Brazilianen woont in het zuid- en noordoosten, vooral in de stedelijke gebieden aan de kust. Brazilië heeft een kustlijn van 7491 km! "De afgelopen halve eeuw veranderde Brazilië van een overwegend agrarische in een industriële- en dienstensamenleving. In 1960 woonde nog niet de helft van de bevolking in de stad. Inmiddels is dat ruim driekwart." (Bayer) Die plattelandsvlucht (op zoek naar een beter leven) resulteerde in het ontstaan van tientallen miljoenensteden in Brazilië (denk maar aan São Paulo, Rio de Janeiro en Salvador da Bahia).

Brazilië heeft de meest diverse fauna en flora van de hele wereld. Het land bevat zes grote ecosystemen: het Amazonebekken, de vochtige savannen van de Cerrado, de halfwoestijn Caatinga, de Pantanal met zijn uitbundige fauna, een brede strook Atlantisch regenwoud en de Pampa. Dankzij het rijke (maar ook bedreigde) Amazoneregenwoud vind je wel honderden Braziliaanse bijdragen in het Guiness Book of Records. 30% van alle bekende dier- en plantensoorten leeft in deze immense biotoop. Je vindt er meer dan 2000 verschillende vissoorten en het grootste aantal verschillende vogel-, bomen- en plantensoorten ter wereld.

Als federale republiek omvat Brazilië 26 deelstaten en een federaal district. Brasília is sinds 1960 de hoofdstad van het land, daarvoor (sinds 1822) was dat Rio de Janeiro. De federale regering zetelt in Brasília Distrito Federal (DF), waar de president en het Congreso Nacional (bestaande uit een Huis van Afgevaardigden en een Senaat) dankzij rechtstreekse verkiezingen terechtkomen.
In de 26 deelstaten (waaronder deelstaat Rio de Janeiro) staan gouverneurs aan het hoofd en zetelt de volksvertegenwoordiging in de Assembleia. Het laagste bestuurlijke niveau zijn de municipios, met een gekozen burgemeester (prefeito) en gemeenteraad (Câmara de Vereadores).

Deelstaat Rio de Janeiro bevindt zich aan de zuidoostkust van Brazilië en heeft een oppervlakte van bijna 44.000 km². De inwoners van deze deelstaat worden Fluminenses genoemd en de seizoenen zijn er omgekeerd dan bij ons (als je eigenlijk al van echte seizoenen kan spreken). Van januari tot april kan je er dus rekenen op een mooie 30°C, van juni tot september zitten we (ocharme) met "wintertemperaturen" rond de 25°C.

Helemaal in het zuiden van de deelstaat Rio de Janeiro vind je dan ten slotte de stad Rio de Janeiro, waar ik naartoe ga. De stad is zo'n 1250 km² groot (ter vergelijking: ongeveer 2/5 van de oppervlakte van West-Vlaanderen) en er wonen - hou je vast - ruim 6 miljoen Cariocas (zo worden de inwoners van stad Rio genoemd), inclusief voorsteden ongeveer 13 miljoen. (Wist je trouwens dat Vlaanderen met zijn 6 miljoen inwoners op 13.500 km² al één van de meest dichtbevolkte gebieden van Europa is?) Toen ik het de vorige keer over de burgemeestersverkiezingen van stad Rio had, moet je dus weten dat die niet vergelijkbaar zijn met de onze (lees: veel belangrijker, alsof wij een burgemeester voor heel Vlaanderen zouden kiezen). Probeer je dus maar eens voor te stellen in wat voor mierennest ik terecht zal komen... De stad barst dan ook bijna uit haar voegen en dat heeft natuurlijk heel wat sociale gevolgen, waarover je de komende maanden gegarandeerd nog zal horen/lezen.

(Afbeelding 1: Brazilië met Rio aan het ballonnetje; Afbeelding 2: Deelstaat Rio; Afbeelding 3: Stad Rio (ik zal in Santa Teresa verblijven))
(Cijfers uit 2007. Belangrijkste bronnen:
1. TAUBALD (H.), (Wereldreisgids) Brazilië. 1e druk, Den Haag, ANWB bv, 2008, 440 p.
2. BAYER (M.), (Landenreeks 11.11.11) Brazilië. 1e druk, Amsterdam, KIT Publishers, 2006, 129 p.
3. Wikipedia: Brazilië, Deelstaat Rio de Janeiro, Stad Rio de Janeiro)

Wat vandaag iedereen bezighoudt: politiek en crises.

Terwijl de wereld getroffen is door Obama-mania, waait sinds twee weken ook een nieuwe politieke wind in Brazilië. Zelfs de financiële crisis ging er niet onopgemerkt voorbij. Maar wat crisis is voor de ene, biedt weer opportuniteiten voor de andere. (Hoe dacht je anders dat groeilanden zoals Brazilië, India en China de voorbije jaren klommen op de economische ladder?) Twee grote Braziliaanse banken (Itau en Unibanco) grepen deze week de kans om samen te smelten tot dé grootste bank van Zuid-Amerika, die wereldwijd zelfs tot de top-20 zou horen. Volgens analisten maakt de fusie het Braziliaanse financiële systeem sterker in de huidige wereldwijde financiële crisis.

Ook de burgemeestersverkiezingen kregen de voorbije weken heel wat media-aandacht. Op 27 oktober ’08 werd bekendgemaakt dat Eduardo Paes van de PMDB (Partido do Movimento Democrático Brasileiro) de nieuwe burgemeester van Rio wordt. Hij haalde het heel nipt (50,83%) van Fernando Gabeira (49,17%) van de PV (Partido Verde). Gabeira (67), voormalig guerrillastrijder die ooit hielp bij de kidnapping van een VS-ambassadeur, lokte misschien te veel controverse uit met zijn standpunt vóór de legalisering van marihuana, abortus en het homohuwelijk. Zijn campagne draaide net zoals die van Obama rond “change”: een vermindering van de criminaliteit en armoede in de favela’s. Toch behaalde Paes (38), coalitiegenoot van president Lula, de overwinning. In Paes’ campagne lag de nadruk op zijn administratief vermogen en zijn brugfunctie tussen staat en stadsoverheid. Daarbovenop belooft hij meer geld te pompen in stadsprojecten, onderwijs en gezondheidszorg.

Opvallend is dat de PT (Partido dos Trabalhadores) van president Lula over het hele land een groot verlies geleden heeft tijdens deze verkiezingen. Ik ben benieuwd wat dit betekent voor de presidentsverkiezingen van 2010. Want Lula, de charmante incarnatie van het Braziliaanse equivalent van the American Dream, mag zichzelf na twee ambtsperiodes niet meer kandidaat stellen.

En wat de VS en Obama betreft… Deze overwinningsspeech zegt naar mijn mening genoeg. Een historisch moment en een aanrader om door te lezen of om de volle 20 minuten te bekijken. Hoewel ik de torenhoge verwachtingen heel gevaarlijk vind, krijgt de vent een verdiende kans. Met zo’n zelfzeker idealisme is Obama een heel klein beetje mijn eerste politiek idool geworden. En nu maar afwachten wat de combinatie idealisme, verstand, respect EN macht kan opleveren… Yes, we can.

Een voorbereide vrouw is er twee waard?!

Mijn vertrek komt met rasse schreden dichterbij, en dat laat zich eindelijk merken. Sinds de start van mijn voorbereidingen, juni 2008, kan ik voor het eerst met een gerust hart zeggen dat alles zo goed als in orde is. Want vijf maanden "zomaar weg" is minder vanzelfsprekend dan het lijkt.

Vanaf juni zocht ik zoveel mogelijk contacten: Nederlandstaligen die ervaring hadden met Rio of er nog steeds woonden. Daarnaast ging ik zo snel mogelijk op zoek naar de beste methode om Braziliaans Portugees te leren (want er zijn blijkbaar niet te onderschatten nuanceverschillen met het Europees Portugees + Brazilianen zijn van nature niet zo vertrouwd met Engels, Frans, Duits of Nederlands als wij). Vervolgens las ik zoveel mogelijk over potentiële stageprojecten, over het land, over Rio, de straatkinderenproblematiek en meer.

In juli en augustus begon ik de basis van de taal te leren en hakte ik de knoop van mijn stagekeuze door. September was "jobzoekmaand" en eind september haalde ik dan mijn eerste vaccin tegen Hepatitis A.

Op 2 oktober, de start van de opleiding Noord-Zuid, kon ik na goedkeuring van mijn voorgestelde projecten definitief van start gaan met praktische regelingen (die intussen zo snel mogelijk moesten gebeuren). Ik heb er de voorbije maand dan ook geen gras over laten groeien. Zoals ik al zei, ziet de tussenstand er intussen goed uit (wie van plan is een gelijkaardige reis te ondernemen, kan deze checklist gebruiken):
- Ik kreeg net mijn laatste inenting vóór het vertrek (dan nog 1 na terugkomst),
- mijn vliegtuig is geboekt: vertrek op 8 januari en terugkomst 29 mei 2009 (met Tap Air van Portugal),
- mijn reisverzekering is in orde (World Gold Protection omvat annulatie-ziekte-bagage),
- mijn reispas ligt klaar (tip voor wie lang en ver reist: ga ruim op voorhand na welke regelingen je moet treffen rond visum, reispas en inentingen),
- ik zit over de helft van mijn taalcursus en merkte vorige week dat een motivatiebrief schrijven en cv vertalen al mogelijk was,
- mijn verblijf in het Solrisahuis ligt vast (een huis waar internationale studenten en vrijwilligers samenwonen met enkele autochtone Brazilianen),
- mijn betalingsmiddelen voor ter plaatse worden op dit moment geregeld (verschillende betalingswijzen voorzien!),
- na een massa telefoontjes en mailtjes (met de Braziliaanse ambassade in Brussel, het ministerie van arbeid in Brazilië, het visumbureau...) in verband met mijn visum, en het nodige gevloek en slapeloze nachten erbij, blijkt dat ik me geen zorgen meer hoef te maken: Ik zou een toeristenvisum voor 90 dagen kunnen krijgen bij aankomst in de luchthaven (fingers crossed) en dat ter plaatse nog eens met 90 dagen kunnen verlengen,
- mijn beide stageplaatsen zijn op de hoogte van mijn komst en we zijn volop in beraad (zowel VIC, Solrisa, Jan Daniels, CEDECA, AMAR als ik) over wat ik precies waar zal kunnen doen.

Als ik nu nog iets over het hoofd gezien heb, dan weet ik het ook niet meer hoor :o). Nu maar verder werken aan die documentatiemap (interviews, plaatselijke actualiteit, films, boeken...) en beginnen aan mijn schoolpapers. Bovendien moet er op aanvraag ook nog aan een soort afscheidsfeestje gedacht worden ;o).

(Hier had ik een filmpje geplaatst over de minder rooskleurige kant van Rio, het leven in de favela's, drugsmilities... maar dat is intussen jammer genoeg van Youtube verdwenen.)

Bem-vindos!

Lieve vrienden en familie, beste (ex-)klasgenoten en (ex-)collega's,

Hier zullen jullie de komende maanden kunnen meevolgen wat ik in Brazilië allemaal beleef en wat er moet gebeuren voor je er geraakt. Vanzelfsprekend zal ik pas vanaf januari regelmatige posts schrijven, maar ik breng jullie nu alvast af en toe op de hoogte van de stand van zaken.

Momenteel heb ik het gezellig druk: Op maandag en dinsdag vind je mij bij Pirana Concepts in Beveren-Leie. Op donderdag en vrijdag heb ik les in Kortrijk, want ik volg het postgraduaat Noord-Zuid. Soms zware materie maar vooral heel boeiend. Mijn vijf maanden in Rio zijn dan ook bedoeld als stage voor die opleiding. Op zaterdagavond en zondag komt daar dan nog eens Chiro bij.
De "vrije" momenten die daar tussen vallen, zijn vaak nog de drukste van allemaal, want dan probeer ik mijn Braziliaans Portugees bij te schaven, mijn papieren in orde te krijgen, mijn verblijf en stageplaatsen te regelen, de opdrachten voor mijn documentatiemap te vervullen, mijn lessen en de chiro voor te bereiden...

Voorlopig nog genoeg te doen dus, en dat zal waarschijnlijk zo blijven tot ik effectief weg ben. Maar pas op... Je hoort me niet klagen. En als ik dat op momenten wel doe, weet dan dat ik het vanbinnen allemaal de moeite waard vind. Want vanaf 8 januari 2009 mag ik hetgene waar ik al zo'n 10 jaar van droom, waarmaken. En dat beschouw ik als een groot geschenk...

Hieronder alvast een voorsmaakje van de mooie kantjes van Rio (lees: die waarmee de toeristen gelokt worden). Volgende keer vertel ik wat meer over de vereisten voor ik kan vertrekken en over de minder mooie kant van Rio...